Net zoals Oekraïne objectief gezien het beste nummer op het Eurovisie Songfestival dit jaar had, is Radiohead objectief gezien de beste artiest aller tijden. Grappen en serieuze opmerkingen terzijde gelaten, zou de muzikale wereld een stuk minder interessant zijn zonder deze bijzondere Britse band. Waar ze begonnen als een vrij doorsnee Alternative rock band, hebben ze al in 1997 hun belangrijkste album uit hun carrière geschreven in de vorm van OK Computer. Sindsdien is er geen touw vast te knopen geweest aan Thom Yorke en de vier andere heren, zowel muzikaal als in hun onderlinge verhouding. Er zijn meerdere malen verhalen geweest over het uiteenvallen van Radiohead, maar gelukkig blijven we beloond worden met meer muziek, ook al laat het vaak lang op zich wachten.
Wat kun je verwachten van een nieuw Radiohead album? In zekere zin is kwaliteit de enige bindende factor tussen hun werken. Zo was Kid A minimalistisch, leek In Rainbows als een vervolg op Ok Computer en waren op The King of Limbs de Drone invloeden duidelijk te horen. Daarom probeerde ik naast mijn hoge verwachtingen voor de band mijn concrete muzikale verwachtingen voor A Moon Shaped Pool zo blanco mogelijk te houden.
De eerste single Burn the Witch is een zenuwachtig lied dat voornamelijk wordt veroorzaakt door de onheilspellende strijkinstrumenten. Dit terwijl A Moon Shaped Pool voor het grootste deel juist vredig en sfeervol is. De elektrische gitaren worden vaker in hun standaard gehouden om ruimte te maken voor akoestische gitaar en piano. Mooie voorbeelden hiervan zijn Present Tense en True Love Waits. Dit is mogelijk het meest zachte en ingetogen album dat Radiohead ons tot nu toe heeft voorgeschoteld. Maar zoals zachtaardige mensen vaak een treurig verleden verbergen, schuilt ook in A Moon Shaped Pool een donkerdere kant. Zo horen we op Daydreaming tegen het einde de tekst ‘Half of my life’ achterstevoren gezongen worden. Een verwijzing naar de recente scheiding van Thom Yorke, die de helft van zijn leven met zijn vrouw had gedeeld. Zelfs geopolitiek met betrekking tot Syrische vluchtelingen wordt aangehaald op Burn the Witch. In de muziek is deze beladen kant terug te horen doordat nummers vervallen in een kleine chaos of juist heel voorzichtig tot stilte wegebben.
Wat ik ook gezegd wil hebben over A Moon Shaped Pool is dat het veel eist van de luisteraar. Ik heb minstens twee keer zoveel luisterbeurten nodig gehad om een degelijk oordeel erover te kunnen vellen dan met een gemiddeld album. Dit komt doordat het met zijn subtiele melodieën, instrumentatie en zang al snel naar de achtergrond vervalt. De schoonheid in de muziek hoor je vaak pas als je aandachtig luistert naar hoe alle elementen met elkaar samenwerken. Helaas betekent dit het geluid met momenten eentonig is en nummers als Desert Island Disk en Glass Eyes filler zijn in de vorm van atmosferische dertien in een dozijn tracks.
Uitschieters in de positieve zin zijn o.a. Ful Stop, dat prachtig opbouwt met een dreigende bas, begeleid door zachte koperblazers en een drumpartij die doet denken aan Knights of Cydonia van Muse. Een ander favoriet is The Numbers, een nummer over opwarming van de aarde waarbij fantastisch samenspel tussen piano en akoestische gitaar af en toe wordt onderbroken door opzwepende strijkers. Identikit moet met zijn meer klassiek Radiohead karakter en alom weldoordachte structuur ook genoemd worden.
OORDEEL: Ondanks de poging mijn muzikale verwachtingen voor A Moon Shaped Pool zo blanco mogelijk te houden, is het niet wat ik er persoonlijk van had gehoopt. Uiteindelijk heeft iedereen zo zijn persoonlijke muzikale voorkeuren. Ik mis de grote vernieuwing of spanning op dit werk, iets dat oudere Radiohead platen juist altijd hadden. Desalniettemin kan ik niet ontkennen dat ik de afgelopen week een sterk album heb zitten luisteren. De productie is fijn en het vijftal heeft de moeite genomen om alle subtiele geluiden tot in de perfectie te mixen. Ik heb er de nodige tijd voor gehad, maar ik kan met zelfvertrouwen zeggen dat A Moon Shaped Pool, ondanks de hoge verwachtingen, zijn plek in het indrukwekkende oeuvre van Radiohead verdiend heeft.
