Buitenaardse wezens vallen aan ten tijde van de Renaissance. Het is aan uitvinders als Leonardo da Vinci om wapens en vallen te bekokstoven om het gevaarte af te wenden.
Dit is een zelfverzonnen premisse voor een film. Voel je vrij het te stelen en er een plottwist aan toe te voegen. Als ik dit binnen vijf minuten kan bedenken, waarom moet Hollywood dan constant nieuwe versies van bestaande sci-fi verhalen maken? Dit keer is het de beurt aan de Japanse animatiefilm Ghost in the Shell uit 1995, dat daarvoor nog als manga verscheen. Of je nu zonder enige voorkennis de bioscoopzaal ingaat, de film bekijkt zodat je kunt klagen over hoe Westerse filmmaatschappijen Japanse parels verpesten of je simpelweg Scarlett Johansson in een skinsuit wilt zien; deze film trekt in ieder geval veel aandacht.
Plot: In een dystopisch aandoende neo-Japan ontstaan er vragen over de betekenis van ‘menszijn’, sinds iedereen zijn lichaam cybernetisch laat modificeren. Zeker nu succesvol het eerste menselijke brein in een volledig androïde lichaam is getransplanteerd om een zelfbewust ‘wapen’ genaamd Major Kusanagi te maken. Major voelt zich geen mens, hoewel iedereen om haar heen er als een behandelt. In het leiden van een speciale eenheid die cyberterreur bestrijd, doet ze ontdekking over zichzelf die grote gevolgen hebben.
Voor de tegenstanders van westerse anime verfilmingen open ik met de statement dat ik mij net zo goed heb vermaakt als met het originele Ghost in the Shell. Er zitten wel grote verschillen tussen de twee en ik ben het niet eens met alle creatieve veranderingen, waar ik gaandeweg op zal komen. De stad tezamen met alle andere CGI zien er spectaculair uit. De combinatie van een futuristische skyline waar immense hologram advertenties boven alles uittorenen gecombineerd met klassieke Japanse architectuur en esthetiek zijn een verrassend treffende combinatie. Stilistisch blijft het dicht bij het bronmateriaal en is het van de vervallen sloppenwijken tot hightech laboratoria met aandacht voor detail uitgewerkt, hoewel er net iets te vaak tof wordt gedaan met futuristische foefjes.
De complexe vertelling van het origineel is vervangen door een meer persoonlijk verhaal van Major Kusanagi. Ze heeft als personage meer achtergrond gekregen wat haar tot een rijker karakter maakt. Er is nu eenmaal meer ruimte voor achtergrond en uitleg wanneer je 24 minuten extra speelduur hebt. Een aantal afgezaagde elementen uit haar levensverhaal hadden ze echter weg mogen laten. Scarlett Johansson heeft de afgelopen jaren de neiging om rollen te vertolken met weinig emotie en expressies, waar Major geen uitzondering op is. Hierin versmelt ze mooi samen met de rest van de grotendeels monotone personages van de cyberpunk wereld. Johansson is een van de weinige bekende gezichten in een mengelmoes van rassen en robots. Zo zijn er Japanners die Japans spreken, gebrekkig Engels of vloeiend Engels en zowel Amerikaanse- als Britse accenten. In principe niet vreemd voor een metropolis van de toekomst, maar het gebrek aan uniformiteit kan afleidend werken.
De kern is dus hetzelfde gebleven, de toon is alleen anders. Het narratief is recht toe recht aan, met een grotere focus op actie, zoals we van een Westerse productie kunnen verwachten. Eerst voelde dit afgestompt en voorgekauwd aan, maar gelukkig toont regisseur Rupert Sanders stukje bij beetje dat de filosofische vraagstukken over betekenis van menszijn nog steeds aanwezig zijn. Een meer simpele vertelling kan ik zelfs beamen wanneer de inhoud hierbij intact blijft. Hoe ik het bekijk is dat de ziel of ‘ghost’ bewaard is gebleven, alleen in een andere vorm of ‘shell’ is gegoten. De shell is namelijk slechts een drager van de onvervangbare ghost die nog steeds aanwezig is. De inhoud, thema’s en ideeën die zijn opgeroepen door de Japanse tekenfilm zijn bewaard gebleven of de nieuwe fysieke shell bevalt is echter aan iedere kijker zelf.
Oordeel: Hoe je een narratief vertolkt of aanpast maakt mij niet zo veel uit, zo lang het smaakvol en met behoud van de originele waarden en achterliggende ideeën gebeurd. Ghost in the Shell maakt het mogelijk om een complex verhaal op een simpelere manier aan een groter publiek te brengen, zonder schadelijke compromissen te sluiten. Het verhaal in zichzelf heeft niet voldoende om het lijf om voor mij als sci-fi klassieker te gelden, maar is interessant genoeg om van begin tot eind de aandacht vast te houden.
Ghost in the Shell draait vanaf nu in de bioscoop.
