“I’m never washed, but I’m not new. I know I said top five, but I’m top two.” Wie de nummer 1 is waar Drake hiernaar verwijst in Gylachester laat hij ons over in het ongewisse, maar bij mij en velen anderen zal er direct een naam in het hoofd springen. Het maakt niet uit welke type Hip-Hop je graag luistert, iedereen heeft respect voor King Kendrick. Zijn grote doorbraak was in 2012 waarop zijn volgende plaat pas 3 jaar in 2015 uitkwam. Sindsdien is hij echter druk geweest door in 2016 een aantal ongepolijste tracks in de vorm van untitled unmastered. uit te brengen en nu, nog geen jaar later, is al zijn derde reguliere album DAMN. uit. Kendrick mag zich dan koning van de rap game noemen, maar kan hij de kwaliteit hoog houden onder deze kwantiteit?
Al een dag nadat DAMN. uitwas, begonnen de diepgaande analyses van de teksten en theorieën over een tweede album dat op Paaszondag moest uitkomen. DAMN. kwam namelijk op Goede Vrijdag uit en op opener BLOOD. wordt de dood van Lamar in scene gezet. Als de gezegende Rap-Messias die hij is, zou hij twee dagen later herrijzen met nog meer nieuw werk. Dat is niet gebeurd, maar gelukkig is er voldoende te zeggen over dit album.
Meteen vanaf de hoes, titels en de punctuatie daarvan is het duidelijk dat de sfeer op Damn. anders is. Opgroeien in een zwarte achterstandswijk en discriminatie in blank Amerika zijn thema’s die terugkeren, omdat dit onderwerpen zijn die de rapper bezighouden. DAMN. gaat in de kern echter over Kendrick zelf en dan met name zijn angsten; angst om vergeten te worden, angst voor zijn groeiende twijfels en negatieve gevoelens, angst voor de dood en de consequenties daarvan. ‘Ain’t nobody prayin’ for me’ horen we op meerdere nummers met neergeslagen toon gebracht worden. Er heerst een gevoel van eenzaamheid deels doordat hij mensen van zich vervreemd of juist doordat anderen niet oprecht zijn in hun intenties. Kendrick voelt de onvermijdelijke confrontatie met de dood in zijn nek hijgen, want met zijn achtergrond en successen is er een goede kans dat deze eerder dan later komt. De vraag is wat God zal vinden van zijn nalatenschap wanneer ze oog in oog staan.
Het gevoel van eenzaamheid en isolatie wordt versterkt doordat Kendrick voornamelijk door naamloze koortjes wordt bijgestaan. Er zijn in totaal slechts drie features van andere artiesten over het geheel van 14 nummers, waarvan Rihanna de meest opvallende heeft. Ze zingt geen refrein, maar rapt zij aan zij met Kendrick zonder te verbleken, wat een indrukwekkende prestatie is. De meest opvallende feature in naam is U2, wiens inbreng blijft bij een kleine hook gezongen door Bono.
Passend bij de teksten is de muziek somber, maar nooit ingetogen. De instrumentatie bevat een aantal eigenzinnige elementen, zoals de terugspoelende elektrische gitaar die we op LOYALTY. horen. XXX. is met zijn verstrooide structuur al helemaal een vreemde eend in de bijt. Zo gaat het nummer van een bizarre beat waarbij de bas klinkt als een optrekkende auto contrasterend met een hoog alarm over naar een ontspannen, jazz-aandoende pianosegment. Een-na-laatste track GOD. Is met zijn opzwellende synthesizers een lichtpunt te midden van duistere thema’s. Hoewel het een bevrijdend effect heeft, laat ook daar de melancholie nooit volledig los. Zoals we van Kendrick gewend zijn past hij zijn stem en intonatie aan de inhoud en stemming aan. Rappend over zijn afkomst en misconcepties in de media klinkt hij gefocused en venijnig op DNA. terwijl hij direct in het volgende nummer YAH. juist verslagen klinkt. Hij waagt zich zelfs aan wat zang hier en daar. Deze aanstekelijke melodielijnen zoals op ELEMENT., LOVE. en GOD. vormen de hoogtepunten van het album, echter werd het met kopstem gezongen LUST. juist vaak overgeslagen.
Conclusie Kendrick Lamar maakt het de luisteraar niet gemakkelijk. Door de verhalende en complexe werken die hij in het verleden heeft uitgebracht staat de druk hoog en zijn er fans die iedere tekstregel uitpluizen en dood analyseren. Ik zeg niet alles te begrijpen wat Kendrick probeert te vertellen of misschien verwachten we te veel van deze gepijnigde man, maar zijn angsten, twijfels, eenzaamheid en de algeheel beklemmende sfeer komen in ieder geval aan en spreken tot mij. Het enige dat ik mis zijn een aantal kleurrijke nummers om met de eentonigheid te breken. Een uitnodiging naar een aantal rappende vrienden had ook zeker niet misstaan. Ik kan me goed voorstellen dat een artiest als Lamar zich volledig door zijn gevoelens en huidige emoties laat leiden in het creatieve proces. Deze donkere periode in het leven van de rapper geeft leven aan werk dat zijn persoonlijk leven uitlicht op een pijnlijke manier die we niet eerder hebben gezien. Hier heb ik veel respect voor, hoewel dit muzikaal gevarieerder mocht gebeuren.
